چكيده ای در SCADA
SCADA، مخفف Supervisory Control and Data Acquisition، به معني سيستمهاي كنترل و سرپرستي داده، امروزه به طور گسترده در صنايع مختلف از جمله صنايع نفت و گاز، پتروشيمي، و برق آبي، براي سرپرستي داده هاي صنعتي مورد استفاده قرار مي گيرد. سيستم اسكادا، امكان مونيتور كردن و كنترل پروسسهايي كه در سايتهاي دوردست قرار گرفته اند را به اپراتور مي دهد. يك طراحي خوب سيستم اسكادا، با حذف نياز بازرسي مكرر پرسنل از سايتها، باعث صرفه جويي زيادي در وقت و هزينه مي گردد. در سالهاي اخير، اين سيستمها از نظر كاربري، قابليت گسترش، و كارايي پيشرفتهاي چشمگيري نموده و حتي براي پيچيده ترين سيستمهاي كنترلي، مانند آزمايشهاي فيزيكي، نيز گزينه اي بسيار مناسب به شمار مي روند.
هدف اين پروژه بررسي ساختار سيستمهاي اسكادا مي باشد. در فصل اول مقدمهاي بر تاريخچه سيستمهاي اسكادا و همچنين ضرورت سيستمهاي قدرت را مي خوانيد. در ادامه نيز روند حركت تكنولوژي در اين زمينه مختصراً بررسي مي شود. فصل دوم به بررسي ساختار كلي سيستمهاي اسكادا مي پردازد. در اين فصل سيستمهاي محلي، ارتباطي، و مركزي مورد بررسي قرار مي گيرند. اين فصل با معرفي خانواده هاي مختلف سيستم اسكادا و پارامتر هاي ارزيابي آن به پايان مي رسد. بررسي دقيق اجزاي سخت افزاري يس سيستم اسكادا موضوع فصل سوم است. در اين فصل سنسورها، محركها، پايانه ها (پايانه راه دور RTU، و پايانه مركزي MTU)، و رابط انسان و ماشين(سيستم HMI) به طور مفصل مورد بررسي قرار گرفته اند.
بخش مهمي از ساختار سيستمهاي اسكادا در واقع مخابرات، و تجهيزات مخابراتي آن است. به اين موضوع در فصل 4 پرداخته شده است. ابتدا آرايش مخابراتي و سيستمهاي ارتباطي مختلف موجود، به همراه مزايا و معايب آنها بررسي شده و سپس پروتكلها و استانداردهاي موجود و متداول در اين زمينه مورد بحث قرار گرفته اند.
در سالهاي اخير با گسترش مفهوم شبكه، و استفاده گسترده از آن در ساختار مخابراتي سيستمهاي اسكادا، امنيت اين سيستمها به مسئله مهمي تبديل شده است. در فصل 5 ضمن بررسي اين مسئله، راهكارهاي عملي كلي براي مقابله با خطرات و آسيب پذيري ها، و همچنين پيشنهادات جزئي و دقيقتر براي ارتقاء امنيت سيستمهاي اسكادا آورده شده است. در پايان نيز پس از خلاصه و نتيجه گيري پيشنهاداتي چند براي بهبود سيستمهاي اسكاداي فعلي، و آينده آمده است.
اميد است اين پروژه گامي به سوي بهبود و ارتقاي كارايي و كيفيت سيستمهاي كنترل در صنايع برداشته، و مقدمه اي براي انجام تحقيقات و پيشرفتهاي آتي باشد.